Halk arasında 8. Yargı Paketi olarak bilinen 7499 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 1 Haziran 2024 itibariyle yürürlüğe giriyor.
Yeni düzenlemelerle beraber "HAGB Kalktı Mı?", "İtiraz Süreleri Değişti Mi?", "Kesinleşmiş Cezam Değişiklikten Etkilenir Mi?" gibi sorular da gündeme gelmeye başladı.
8. Yargı Paketi olarak bilinen 7499 sayılı Kanun'un 1 Haziran 2024 tarihinde yürürlüğe girecek olmasıyla beraber pek çok değişiklik de gündeme gelmiştir. 12 Mart 2024 tarihinde Resmi Gazete yayınlanan 7499 sayılı Kanun özellikle Ceza Hukuku ve Ceza Muhakemesi Hukuku alanında pek çok yenilik içermektedir.
Ceza Yargılamasında Kanun Yollarına Başvuru Süreleri
8. Yargı Paketinin belki de en önemli değişikliklerinden birisi ceza yargılamalarındaki sürelerdir. Nitekim ceza hukuku gibi kişinin hürriyeti ile doğrudan ilişkili davalarda itiraz süreleri oldukça önemlidir. Sürenin 1 gün dahi kaçırılması geri dönüşü olmayan ciddi sonuçlara neden olabilmektedir. Bu nedenle sürelerin iyi takip edilmesi gerekir.
Ceza yargılamalarında ilk derece mahkemesinin kararına karşı hükmün açıklanmasından itibaren yedi gün içinde yapılması gereken istinaf başvurusu, 7499 sayılı Kanun ile birlikte, hükmün gerekçesi ile birlikte tebliğ edildiği tarihten itibaren iki hafta olarak değiştirilmiştir. Böylelikle tefhim (yüze karşı) ile istinaf süresi başlamayacak, her halukarda tebliğden sonra süre başlayacaktır.
Ceza Yargılamalarında İstinaf Sınırı
Hapis cezasından çevrilen adli para cezaları hariç olmak üzere, sonuç olarak belirlenen 3.000 TL dahil adli para cezasına hükmedilen kararlara karşı istinaf kanun yoluna başvurulamaz hükmü 7499 sayılı Kanun ile 15.000 TL'ye çıkartılmıştır. Yani 15.000 TL ve aşağısındaki adli para cezaları için istinaf kanun yoluna başvuru yapılamayacaktır.
Ceza Yargılamalarında Tazminat Talebi
8. Yargı Paketi öncesinde, haksız yakalama ve tutuklama işlemlerine karşı, hukuka uygun olarak yapılan yakalama ve tutuklamanın ardından verilen beraat kararlarına karşı tazminat talepleri Ağır Ceza Mahkemelerine başvuru ile yapılmaktaydı.
Ancak 1 Haziran 2024 itibariyle haksız yani kanuna aykırı şekilde yakalama ve tutuklama işlemleri için yine Ağır Ceza Mahkemelerine başvuru yapılacakken, kanuna uygun şekilde yakalama ve tutuklamanın ardından beraat almış kişiler Tazminat Komisyonuna başvuru yapacaklardır.
Ayrıca Tazminat Komisyonuna başvuru yapabilecekler arasında yakalama ve tutuklamanın yanında adli kontrol tedbirleri uygulanmış kişiler de dahil edilmiştir. Yine konutunu terk etmemek veya uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tabi olmak ve bunları kabul etmek şeklindeki adli kontrol yükümlülükleri uygulandıktan sonra haklarında beraat kararı verilen kişiler de Tazminat Komisyonuna başvurabilecekler.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)
Bilindiği üzere Anayasa Mahkemesi 01.06.2023 tarih ve 2022/120 E., 2023/107 K. sayılı kararı ile HAGB yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması düzenlemesini Anayasa'ya aykırı bularak iptal etmiştir.
Fakat Anayasa Mahkemesi'nin bu kararına rağmen kanun koyucu HAGB müessesesini sürdürme yönünde irade göstermiştir.
8. Yargı Paketi ile beraber HAGB sanığın kabulüne bırakılmaktan çıkarılmış ve HAGB kararına karşı istinaf kanun yolu açılmıştır. Yani artık sanığa hakkında HAGB kararı verilmesini kabul edip etmediği yargılamanın başında sorulmayacak, mahkeme re'sen HAGB kararı verebilecektir.
Örgüte Olmamakla Birlikte Örgüt Adına Suç İşleme (TCK m.220/6)
Anayasa Mahkemesi 26.10.2023 tarih ve 2023/132 E. 2023/183 K. sayılı kararı ile, kanunilik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle "örgüte olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme" eylemine ilişkin TCK 220. maddesinin 6. fıkrasını iptal etmiştir.
Bunun üzerine ilgili madde 8. Yargı Paketi kapsamında yenilenerek "Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme" eylemi ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir. Buna göre kişi iki yıl altı aydan altı yıla kadar cezalandırılabilecektir. Bu düzenleme yalnızca silahlı örgütler hakkında uygulanacaktır.
Adli Para Cezası
Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 52. maddesinde düzenlenen adli para cezasının da bir günlük karşılığı olarak alt sınır 20 TL'den 100 TL'ye, üst sınır ise 100 TL'den 500 TL'ye çıkartılmıştır.
Comments